Autisme bij volwassenen is niet zo bekend als bij kinderen, ook de kenmerken kunnen anders zijn dan bij kinderen.
Meestal wordt autisme geassocieerd met kinderen. Dat komt doordat de stoornis nog niet zo lang bekend is, pas een twintigtal jaren.
De diagnose autisme werd bij veel volwassenen autisten als kind nooit vastgesteld maar pas op volwassen leeftijd gezien, ook omdat de aandoening vroeger onbekend was. Bij autisten met een mentale handicap wijkt deze stoornis uiteraard sterk af van bij normaal begaafde autisten. Bij mentaal gehandicapte autisten blijven de autistische kenmerken op volwassen leeftijd bestaan, terwijl autisme bij volwassenen met een normale begaafdheid moeilijker te herkennen valt. Normaal begaafde, volwassenen autisten proberen namelijk zoveel mogelijk hun autisme te verbergen en zich in de mate van het mogelijke aan te passen om niet uit de toon te vallen en geaccepteerd te worden.
Kenmerken van autisme bij volwassenen
Gedrag:
- Iemand met autisme heeft een afwijkend gedrag waarbij sommigen op sociaal vlak heel actief zijn en anderen vrij passief, terwijl er autisten zijn die alle contact weren, hoewel de contactname vaak stroef, bizar of vreemd overkomt voor buitenstaanders.
- Als autist heb je ook verbale en non-verbale beperkingen (alles letterlijk opvatten, afwijkende en/of beperkte lichaamstaal en mimiek) en ook een afwijkende motoriek (houterigheid).
- Sommige autisten praten niet of nauwelijks terwijl anderen vlotte praters zijn en beschikken over een uitgebreide woordenschat. De communicatie is echter vaak oppervlakkig, repetitief en weinig wederzijds.
- Als autist kan je ook repetitief bezig zijn (mogelijk stereotype lichaamsbewegingen en vormen van dwangmatigheid). Bij een autist met een normale of hogere begaafdheid zal dit zich uiten in minder zichtbare mentale rituelen en moeilijker aanpassen aan nieuwe situaties (met bv. onlogisch gedrag of slecht humeur als gevolg). Een minder begaafde autist zal sneller tot zelfverwonding of agressie overgaan.
Denken:
- Een autist heeft een detaildenken: alle details komen als één geheel waarin ze alle details zien.
- De prikkels die een autist via zijn zintuigen binnenkrijgt, zijn heviger en komen in de hersenen niet samen tot één geheel, waardoor de hersenen geen samenhang zien in de situatie. Het denken kan dan langer duren.
- Voor iemand met autisme is het moeilijker of onmogelijk om zich een voorstelling te maken van nieuwe situaties of voorwerpen, of abstracte begrippen of situaties (de “stel dat dit gebeurt, wat dan…”-vraag). Er is sprake van een tekort aan verbeelding, wat niet betekent dat hij geen fantasie heeft maar wel dat hij zich niets kan voorstellen.
- Begrijpen en interpreteren van communicatie is voor een autist niet evident. Hij mist vaak de mogelijkheid om verder te kijken dat wat er letterlijk gebeurt of gezegd wordt, om tussen de lijnen te lezen, met andere woorden een betekenis te zoeken achter gelaatsuitdrukkingen, cynisme, ironie, humor of eenvoudige woorden of voorwerpen.
Voelen:
- Een autist voelt niet minder maar anders. Hun problemen met gevoelens zijn op te delen in:
- Overfirings: een autist wordt overspoeld door gevoelens en overreageert door het teveel gericht te zijn op details. Voor de omgeving lijkt het of hij overdrijft en kinderachtig gedrag gaat vertonen.
- Underfirings: een autistisch persoon denkt zodanig na over wat hij doet dat ze niet tegelijk kunnen voelen wat dan overkomt als apathie. Voor de omgeving is het dan moeilijk te geloven dat deze persoon niet ongevoelig is, terwijl net het tegendeel het geval is. Alleen komt de expressie later en anders (als een donderslag bij heldere hemel) dan algemeen wordt verwacht.
- Misfirings: opkomende gevoelens die door het brein verkeerd worden begrepen. Zweten, duizeligheid, braakneigingen,etc. het brein weet er geen raad mee en plakt er het etiket bang op, terwijl het voor een niet-autist eveneens verliefdheid zou kunnen zijn. Het resultaat kan zijn dat een autist gaat weglopen van iemand die hij graag ziet, of hem gaat aanvallen terwijl hij lichamelijk het juiste voelt.